Ontleend aan: Anomalies and Curiosities of Medicine

INLEIDING:

Op zijn sterfbed verzuchtte Louis Pasteur dat het niet de bacil was, maar de voedingsbodem waar het eigenlijk om ging, maar toen was het al te laat. De wetenschap, gevangen in en bevangen door het causaliteitsdenken had de bacil omarmd als "de oorzaak" van de ziekte, wat even absurd is als bellen in kokend water als oorzaak van het koken te beschouwen en dan buiten beschouwing laten dat je zelf het pannetje op het vuur gezet hebt. In 2002 kregen Barry J. Marshall en J. Robin Warren zelfs de Nobelprijs omdat ze met hun helicobacter pylori de "oorzaak" van maagzweren hadden gevonden, terwijl zelfs de leek weet dat je een maagzweer kunt krijgen als je stront met je baas hebt en Selye schreef vijftig jaar geleden al 'dat chronische emotionele prikkels precies als chronisch infectieuze, traumatische of toxische prikkels tot reproduceerbare functionele stoornissen en organische laesies, bij voorbeeld hypertensie of een ulcus, kunnen leiden.' En hij toonde dat ook nog aan door ratten vast te binden en vervolgens te pesten, wat toch heel erg lijkt op de kantoorsituatie met een baas en een onderdaan.

De internist-neuroloog Victor von Weizsacker schreef zestig jaar geleden in zijn ketterse, dus vergeten, boek "De Zieke Mens":

"De wetenschap en het gevoel van het eenvoudige volk zijn met elkaar in tegenspraak. Het geloof dat zorg, opwinding en tenslotte ook ergernis en onaangenaamheden een mens ziek kunnen maken, is zeer verbreid. Waarom eigenlijk niet? Alleen in het wetenschappelijk gilde is het zo gelegen, dat de "psychogenie" van een angina, een pneumonie, een attaque of een diabetes als dubieus en onwaarschijnlijk wordt beschouwd, en dat het sensatie verwekt wanneer een wetenschappelijk onderzoeker dit poneert. Het lijdt echter geen twijfel, dat omgekeerd bij het "eenvoudige volk", bij de niet-geletterden, de door de wetenschap gesteunde bewering dat deze ziekten zuiver lichamelijk, door bacillen, klieren etc. ontstaan, gretig aftrek vindt. In de niet-gestudeerde mens zijn vele tendenties aanwezig of te wekken, om het denkbeeld dat ziekten psychische oorzaken hebben, terstond te laten vallen en zich daarentegen vast te klampen aan de louter-lichamelijke theorie, bij voorkeur precies zo als die door de wetenschappelijke medici wordt ten beste gegeven. Deze verhouding behoeft niet te allen tijde zo te zijn. Maar tegenwoordig is het nog meestal zo. De hedendaagse medische wetenschap, die hoofdzakelijk bepaald wordt door de natuurwetenschappen der 19de eeuw, staat sceptisch tegenover de psychogenie van organische veranderingen. Het is ook mogelijk dat de somatische leer zoveel succes heeft bij de leek juist omdat ze in tegenspraak is met de naïeve mening van het volk: men kan immers alleen maar dichter bij de hogere waarheid komen, als men zijn eerste onontwikkelde mening opgeeft."

Er is niets veranderd. Het causaliteitsdenken lijkt onuitroeibaar en zoals von Weiszacker ook schreef: "wanneer men namelijk de zin niet vindt, vindt men een oorzaak." Dat ziekten een zin zouden kunnen hebben, een waartoe, ergens naar zouden kunnen verwijzen, is een taboe, onwetenschappelijk, mag niet waar zijn, dus is niet waar en betekent vloeken in de kerk van de wetenschap. Wetenschap is per definitie gebonden aan een kokerblik, een paradigma, waardoor verbanden zien onmogelijk wordt. Daarnaast bestaat in een wereld waar het draait om "zoek de verschillen" geen mogelijkheid meer om dingen te vergelijken. Je kun geen appels met peren vergelijken, zeggen ze dan, zich blind starend op de verschillen. Natuurlijk kun je appels met peren vergelijken als je beseft dat het allebei voedsel is, zoals je christendom en islam ook met elkaar kunt vergelijken, omdat zij allebei mensen dom houden, en het Imperium Romanum met het Imperium Americanum, omdat beiden de wereldheerschappij uitoefenen en iedereen weet waar dat uiteindelijk op uitdraait

Epidemieën hebben een geschikte voedingsbodem nodig, ontregelde, angstige, wanhopige, depressieve, boze, uitzichtloze, ontredderde, afhankelijke, mensen bij wie dus, zoals de psycho-neuro-immunologie laat zien, de afweer verminderd is. En dan komen de virologen die, gevangen in het dwangbuis van hun reductionalistische, rationalistische en causaliteitsdenken, door het sleutelgat naar de wereld gluren en met hun paniekverhalen angst zaaien. Die alles over virussen weten, maar niets over mensen, die profeteren, de toekomst voorspellen, en daardoor mensen alleen maar banger maken en daardoor afbreuk doen aan hun afweer en zodoende een self-fullfilling profecy creëren. Het fascinerende van de vaccinatie is natuurlijk dat mensen dan niet meer bang zijn en dus niet ziek worden, maar dat wil dus zeggen dat je ze net zogoed met fysiologisch zout kunt inenten. Hou mensen dom, afhankelijk, maak ze bang, laat ze zelf niet denken, laat ze geloven in autoriteiten en deskundigen, dat ze gelukkig zijn en in de best denkbare wereld leven, geef ze brood en spelen en verdeel en heers.

De epidemieën van weleer zijn verdwenen, uitgeroeid, de kop ingedrukt en nog slechts te vinden in de literatuur. De geneeskunde heeft de "ziekteverwekkers" ontdekt, geïsoleerd, tegengiften bedacht, "geneesmiddelen" en therapieën. De voedingsbodems zijn onveranderd gebleven. En zoals je bij een fietsband, die te hard is opgepompt, uitbochtingen krijgt, die je kunt oplappen en versterken, maar er vergif op kunt innemen dat er op andere plekken andere bulten zullen optreden, zo heeft het uitroeien van de oude epidemieën, geleid tot nieuwe epidemieën. Zoals de oude epidemieën geen oorzaak maar een betekenis hadden, hebben de nieuwe dat evenzeer. Waren de oude uitbundig, extravert, snel en dodelijk, de nieuwe zijn verborgen, introvert, sluipend en even dodelijk. De geneeskunde die zichzelf heeft uitgeroepen en is binnengehaald als de nieuwe heilbrenger, compleet met nieuwe hogepriesters, dogma's, regels, geboden en verboden, die het laatste antwoord nog niet heeft gevonden, maar doorlopend nieuwe theorieën, doorbraken, oorzaken en beloften ventileert, op weg naar uiteindelijk heil, heeft een rampzalige invloed. Aids wijten aan het HIV-virus, terwijl iedereen weet dat promiscue gedrag de voedingsbodem levert, getuigt van een kokerblik. De "oorzaak" van Aids is het HIV-virus, maar de betekenis is dat promiscue gedrag, niet verenigbaar is met eerlijkheid en rechtvaardigheid. Het verwijst dus naar het belang van een mentaliteitsverandering en daar dragen condooms echt niet toe bij. En dat geldt voor alle "ziekten", symptomen van ontregelde levens. Gelukkige mensen worden niet ziek.

De hele geschiedenis door zovaak gewaarschuwd, nooit iets geleerd.

"Almachtige God, verlos ons van de wetenschappen en de verderfelijke kunsten van onze vaderen en geef ons de onwetendheid, onschuld en armoede terug", verzucht Rousseau en "Wie kennis vermeerdert, vermeerdert smart", zegt Prediker.

DE OUDE, ACUTE EN EXTROVERTE EPIDEMIEëN

Een opsomming, samengesteld door Joseph H. Cha, hoogleraar in de geschiedenis van het Verre Oosten aan Quincy College, Quincy, Illinois.

De volgende lijst van epidemieën in China is gebaseerd op twee veel oudere compilaties, waarvan de ene opgesteld is door Ssuma Kuang, een geleerde uit de tijd van de Sung-dynastie (960-1279) en de andere het werk is van een aantal geleerden uit de achttiende eeuw die een algemene encyclopedie hebben samengesteld over de traditionele wetenschap. Deze twee lijsten van menselijke en natuurrampen zijn in 1940 opnieuw verschenen, maar de bewerker heeft enkele fouten gemaakt in de omrekening van traditionele data naar de moderne kalender. Professor Cha heeft overal waar mogelijk dergelijke fouten verbeterd, door vergelijking met passages in oude dynastieke kronieken en andere documenten, telkens wanneer dergelijke bronnen werden genoemd. Bovendien heeft hij de traditionele plaatsnamen vertaald in de moderne geografische terminologie van China.

Het resultaat is niet feilloos. De beslissing welke provincies van tegenwoordig gelijkgesteld moesten worden aan oude streken die niet samenvallen met moderne provincies is soms willekeurig geweest. Bovendien zijn ongetwijfeld vermeldingen van epidemieën in Chinese geschriften ontsnapt aan de aandacht van de oudere schrijvers, en deze ontbreken dus ook hier. Alle mededelingen over aantallen doden zijn parafrasen van oude teksten en professor Cha heeft geen poging gedaan na te gaan in hoeverre dergelijke opmerkingen geloofwaardig zijn; hoewel sommige waarschijnlijk klinken kunnen andere sterk van de waarheid afwijken. Ondanks dergelijke tekortkomingen is het duidelijk dat de volgende opsomming vollediger is dan enige lijst die eerder gepubliceerd is in een der westerse talen, en het is onwaarschijnlijk dat grote epidemische rampen hier niet genoemd zijn. Een verwijzing naar belangrijke keerpunten moet dus te ontdekken zijn in deze opsomming, en dat is de reden waarom zij hier is afgedrukt.

De gepubliceerde tekst waarop professor Cha zich baseert kan als volgt getranscribeerd worden: Ch'en Kao-yung, Chung Kuo Li Tai Tien Tsai Jen Tuo Piao, 2 dln., Shanghai 1940.

243 v.Chr. Epidemie in het gehele rijk
  48 v.Chr. Epidemie, overstroming en hongersnood 'ten oosten van de pas', dat wil zeggen waarschijnlijk in Honan, Shansi en Shantung
  16 n.Chr. Epidemie; een generaal die een campagne leidde tegen barbaren in het zuiden, verloor zes- tot zeventiende van zijn troepen aan ziekte
  37 Epidemie in Kiangsu, Anhui, Chekiang en Fukien
  38 Epidemie in Chekiang
  46 Hongersnood en epidemie in Mongolië; twee derde van de bevolking gestorven
  50 Epidemie, plaats onduidelijk
119 Epidemie in Chekiang
125 Epidemie in Honan
126 Epidemie in Honan
151 Epidemie in Honan, Anhui, Kiangsi
161 Epidemie, plaats onduidelijk
162 Epidemie uitgebroken in legeronderdelen in Sinkiang en Kokonor; drie tot vier op de tien gestorven
171 Epidemie, plaats onduidelijk
173 Epidemie, plaats onduidelijk
179 Epidemie, plaats onduidelijk
179 Epidemie, plaats onduidelijk
182 Epidemie, plaats onduidelijk
185 Epidemie, plaats onduidelijk
208 Epidemie in een leger in Hupeh; twee derde van de troepen gestorven aan ziekte en honger
217 Epidemie, plaats onduidelijk
223 Epidemie, plaats onduidelijk
234 Epidemie, plaats onduidelijk
275 Epidemie in Honan; tienduizenden gestorven
291 Epidemie in Honan
296 Epidemie in Shensi
297 Epidemie in Hopei, Shensi, Szechwan
312 Epidemie, plaats onduidelijk; deze was voorafgegaan door sprinkhanenplagen en hongersnood. Noord- en Centraal-China werden een 'grote woestenij'; in Shensi overleefden slechts een of twee op de honderd belastingbetalers
322 Epidemie; twee tot drie op de tien gestorven; plaats onduidelijk
330 Epidemie, plaats onduidelijk
350 Epidemie, plaats onduidelijk
351 Epidemie na opstand in Honan
353 Epidemie, plaats onduidelijk
379 Epidemie in Shensi
423 Epidemie in Noord-China; in Honan twee tot drie op de tien gestorven
427 Epidemie in Kiangsu
447 Epidemie in Kiangsu
451 Epidemie in Kiangsu
457 Epidemie in Kiangsu
460 Epidemie in Kiangsu
468 Epidemie in het gehele keizerrijk; gedurende een tweede uitbarsting later in het jaar in Honan, Shantung, Hopei, Hupeh en Anhui zijn honderdveertig- tot honderdvijftigduizend personen gestorven
503 Epideme, plaats onduidelijk
504 Epidemie in Noord-China
505 Epidemie in Noord-China
510 Epidemie in Shensi; 2730 doden
529 Epidemie in Shensi
546 Epidemie in Kiangsu
565 Epidemie in Honan
598 Epidemie in Zuid-Mandsjoerije gedurende militaire campagne tegen Korea
612 Epidemie in Shantung en elders
636 Epidemie in Shansi, Kansu, Ninghsia en Shensi
641 Epidemie in Shansi
642 Epidemie in Shansi en Honan
643 Epidemie in Shansi en Anhui
644 Epidemie in Anhui, Szechwan en het noordoosten
648 Epidemie in Szechwan
655 Epidemie in Kiangsu
682 Epidemie in Honan en Shantung; land overdekt met lijken
707 Epidemie in Honan en Shantung; enkele duizenden doden
708 Epidemie in Honan en Shantung; duizend doden
762 Epidemie in Shantung; meer dan de helft van de bevolking gestorven
790 Epidemie in Fukien, Hupeh, Kiangsu, Anhui, Chekiang
8o6 Epidemie in Chekiang; meer dan de helft van de bevolking gestorven
832 Epidemie in Szechwan, Yunnan en Kiangsu
840 Epidemie in Fukien, Chekiang
874 Epidemie in Chekiang
891 Epidemie in Hupeh, Kiangsu en Anhui; in Hupeh stierven drie tot vier op de tien mensen
892 Epidemie in Kiangsu
994 Epidemie in Honan
996 Epidemie in Kiangsu, Anhui en Kiangsi
1003 Epidemie in Honan
1010 Epidemie in Shensi
1049 Epidemie in Hopei
1052 Epidemie in Hupeh, Kiangsu en Anhui
1054 Epidemie in Honan
1060 Epidemie in Honan
1094 Epidemie in Honan
1109 Epidemie in Chekiang
1127 Epidemie in Honan; helft van de bevolking in de hoofdstad gestorven
1131 Epidemie in Chekiang en Hunan
1133 Epidemie in Hunan en Chekiang
1136 Epidemie in Szechwan
1144 Epidemie in Chekiang
1146 Epidemie in Kiangsu
1199 Epidemie in Chekiang
1203 Epidemie in Kiangsu
1208 Epidemie in Honan en Anhui
1209 Epidemie in Chekiang
1210 Epidemie in Chekiang
1211 Epidemie in Chekiang
1222 Epidemie in Kiangsi
1227 Epidemieën onder Mongoolse leger in Noord-China
1232 Epidemie in Honan; negentigduizend doden in nog geen vijftig dagen
1275 Epidemie met sterfte die niet te berekenen valt, plaats onduidelijk
1308 Epidemie in Chekiang; meer dan zesentwintigduizend doden
1313 Epidemie in Hopei
1320 Epidemie in Hopei
1321 Epidemie in Hopei
1323 Epidemie in Hopei
1331 Epidemie in Hopei; negen tiende gestorven
1345 Epidemie in Fukien en Shantung
1346 Epidemie in Shantung
1351-52 Epidemie in Shansi, Hopei, Kiangsi; vijftig procent sterfte onder de troepen in het Huai-dal
1353 Epidemie in Hupeh, Kiangsi, Shansi, Suiyuan; in een deel van Shansi stierf meer dan twee derde van de bevolking
1354 Epidemie in Shansi, Hupeh, Hopei, Kiangsi, Hunan, Kwangtung en Kwangsi. In een deel van Hupeh stierven zes tot zeven op de tien inwoners
1356 Epidemie in Honan
1357 Epidemie in Shantung
1358 Epidemie in Shansi en Hopei; meer dan tweehonderdduizend doden
1359 Epidemie in Shensi, Shantung en Kwangtung
1360 Epidemie in Chekiang, Kiangsu en Anhui
1362 Epidemie in Chekiang
1369 Epidemie in Fukien; stapels lijken op de wegen
1380 Epidemie in Chekiang
1404 Epidemie in Hopei
1407 Epidemie in Hunan
1408 Epidemie in Kiangsi, Szechwan en Fukien; 78.400 doden
1410 Epidemie in Shantung (zesduizend doden) en Fukien (vijftienduizend gezinnen omgekomen)
1411 Epidemie in Honan en Shensi
1413 Epidemie in Chekiang
1414 Epidemie in Hopei, Honan, Shansi en Hupeh
1445 Epidemie in Chekiang, Shensi en Fukien
1454 Epidemie in Kiangsi en Hupeh
1455 Epidemie in Shensi, Kansu en Chekiang
1461 Epidemie in Hunan, Hupeh, Kwangtung en Shensi
1471 Epidemie in Kweichow
1475 Epidemie in Fukien en Kiangsi
1480 Epidemie in Fukien
1481 Epidemie in Kiangsi en Kweichow
1486 Epidemie in Fukien
1489 Epidemie in Hunan; hele dorpen en steden ontvolkt
1492 Epidemie in Chekiang
1495 Epidemie in Zuidoost-China
1500 Epidemie in Kwangsi
1504 Epidemie in Shansi
1506 Epidemie in Hunan, Hupeh, Kwangtung, Kwangsi, Yunnan en Fukien; bijzonder grote sterfte
1511 Epidemie in Chekiang
1514 Epidemie in Yunnan
1516 Epidemie in Hupeh
1517 Epidemie in Fukien
1519 Epidemie in Hopei, Shantung, Chekiang
1522 Epidemie in Shensi
1525 Epidemie in Shantung; 4.128 doden
1528 Epidemie in Shansi
1529 Epidemie in Hupeh, Szechwan, Kweichow
1532 Epidemie in Shensi
1533 Epidemie in Hupeh, Hunan
1534 Epidemie in Chekiang, Hupeh, Hunan
1535 Epidemie in Fukien
1538 Epidemie in Kwangsi
1543 Epidemie in Shansi
1544 Epidemie in Shansi, Honan
1545 Epidemie in Fukien
1554 Epidemie in Hopei
1556 Epidemie in Fukien
1558 Epidemie in Kweichow
1560 Epidemie in Shansi
1561 Epidemie in Hupeh
1562 Epidemie in Fukien; zeven op de tien gestorven
1563 Epidemie in Kiangsi
1565 Epidemie in Hopei en Chekiang
1571 Epidemie in Shansi
1573 Epidemie in Hupeh
1579 Epidemie in Shansi
1580 Epidemie in Shansi
1581 Epidemie in Shansi
1582 Epidemie in Hopei, Szechwan, Shantung en Shansi
1584 Epidemie in Hupeh
1585 Epidemie in Shansi
1587 Epidemie in Shansi en Kiangsi
1588 Epidemie in Shantung, Shensi, Shansi, Chekiang en Honan
1590 Epidemie in Hupeh, Hunan en Kwangtung
1594 Epidemie in Yunnan
1597 Epidemie in Yunnan
1598 Epidemie in Szechwan
1601 Epidemie in Shansi en Kweichow
1603 Epidemie in Chekiang
1606 Epidemie in Chekiang
1608 Epidemie in Yunnan
1609 Epidemie in Fukien
1610 Epidemie in Shansi en Shensi
1611 Epidemie in Shansi
1603 Epidemie in Shansi en Chekiang
1613 Epidemie in Fukien
1617 Epidemie in Fukien
1618 Epidemie in Shansi, Hunan, Kweichow en Yunnan; lijken lagen overal in Shansi
1621 Epidemie in Hupeh
1622 Epidemie in Yunnan
1623 Epidemie in Yunnan en Kwangsi
1624 Epidemie in Yunnan
1627 Epidemie in Hupeh
1633 Epidemie in Shansi
1635 Epidemie in Shansi
1640 Epidemie in Hopei en Chekiang
1641 Epidemie in Honan, Hopei, Shantung en Shansi; lijken lagen overal in het rond
1643 Epidemie in Shensi
1644 Epidemie in Shansi, Kiangsu en Binnen-Mongolië
1653 Epidemie in Binnen-Mongolië
1656 Epidemie in Kansu
1665 Epidemie in Shantung
1667 Epidemie in Kansu
1668 Epidemie in Hopei
1670 Epidemie in Binnen-Mongolië
1673 Epidemie in Mandsjoerije
1677 Epidemie in Kiangsu en Shensi
1680 Epidemie in Kiangsu
1681 Epidemie in Yunnan
1683 Epidemie in Hupeh
1692 Epidemie in Shensi
1693 Epidemie in Shantung
1694 Epidemie in Chekiang en op het eiland Hainan
1697 Epidemie in Kiangsu, Shansi, Kiangsi
1698 Epidemie in Shantung en Shansi
1702 Epidemie in Kwangtung
1703 Epidemie in Binnen-Mongolië, Shantung en het eiland Hainan
1704 Epidemie in Hopei, Shantung, Chekiang en Shensi
1706 Epidemie in Hupeh
1707 Epidemie in Kwangsi, Kwangtung, Hopei en Hupeh
1708 Epidemie in Hupeh, Binnen-Mongolië, Kiangsi, Kansu en Shantung
1709 Epidemie in Chekiang, Kiangsu, Anhui, Shantung, Shensi, Kwangtung, Fukien, Kiangsi
1713 Epidemie in Kwangtung
1714 Epidemie in Kwangtung
1717 Epidemie in Chekiang
1721 Epidemie in Shensi
1722 Epidemie in Chekiang
1723 Epidemie in Hopei
1724 Epidemie in Shantung
1726 Epidemie in Kiangsu, Shansi, Kwangtung en Hopei
1727 Epidemie in Kwangtung, Hupeh
1728 Epidemie in Kiangsu, Chekiang, Shansi, Shensi, Hopei, Hupeh, Anhui en aan het oostelijk uiteinde van de Grote Muur
1733 Epidemie in Kiangsu
1742 Epidemie in Anhui
1746 Epidemie in Hupeh
1747 Epidemie in Hopei
1748 Epidemie in Shantung
1749 Epidemie in Kiangsu, Kiangsi
1756 Epidemie in Fukien, Kiangsu, Anhui
1757 Epidemie in Chekiang en Shansi; in Sinkiang, aan de westelijke grens, zijn allen die deze ziekte kregen, zonder uitzondering gestorven
1760 Epidemie in Shansi, Chekiang en Kansu
1767 Epidemie in Chekiang
1770 Epidemie in Kansu
1775 Epidemie in Hopei
1783 Epidemie in Chekiang
1785 Epidemie in Kiangsu
1786 Epidemie in Kiangsu, Anhui, Shantung en Hopei
1790 Epidemie in Kansu en Yunnan
1792 Epidemie in Hopei
1793 Epidemie in Chekiang
1795 Epidemie in Chekiang
1797 Epidemie in Chekiang
1798 Epidemie in Shantung
1800 Epidemie in Chekiang
1806 Epidemie in Hopei en Shensi
1811 Epidemie in Kansu
1814 Epidemie in Hupeh
1815 Epidemie in Kiangsu, Anhui en Shantung
1816 Epidemie in Hopei
1818 Epidemie in Shantung
1820 Epidemie in Chekiang, Shansi, Kiangsu
1821 Epidemie in Hopei, Shantung, Yunnan
1822 Epidemie in Hopei en Shensi
1823 Epidemie in Kiangsu en Hopei
1824 Epidemie in Hopei
1826 Epidemie in Shantung
1827 Epidemie in Shantung
1831 Epidemie in Chekiang
1832 Epidemie in Hupeh, Shensi, Shantung
1833 Epidemie in Shantung, Hopei, Chekiang
1834 Epidemie in Chekiang en Kiangsu
1835 Epidemie in Shantung
1836 Epidemie in Kansu, Kwangtung en Shantung
1839 Epidemie in Hopeh
1842 Epidemie in Kiangsu, Hopeh
1843 Epidemie in Hupeh, Kiangsi en Chekiang
1847 Epidemie in Shensi
1848 Epidemie in Shensi
1849 Epidemie in Chekiang
1853 Epidemie in Honan; meer dan tienduizend doden
1855 Epidemie in Kansu
1856 Epidemie in Shensi
1861 Epidemie in Shantung
1862 Epidemie in Hopei, Kiangsu, Chekiang, Hupeh, Shantung
1863 Epidemie in Kansu, Chekiang en Shensi
1864 Epidemie in Hupeh, Chekiang en Kiangsi
1866 Epidemie in Kansu
1867 Epidemie in Shantung en Hopei
1869 Epidemie in Hunan, Kansu en Hupeh
1870 Epidemie in Hupeh en Hopei
1871 Epidemie in Shensi en Hupeh
1872 Epidemie in Chekiang en Hupeh
1895 Epidemie in Hopei
1911 Epidemie in Mandsjoerije

Naar boven