JEZUS WAS EEN ANARCHIST

HET BESTE WAT ELBERT OOIT GESCHREVEN HEEFT (Ernest Crosby)

DOOR

ELBERT HUBBARD

Elbert Hubbard 1856-1915

Labadie DETROIT

1939

Inleiding bij deze vertaling:

Elbert Hubbard, 1856- 1915 aan boord van de door de Duitsers tot zinken gebrachte Lusitania, was een Amerikaanse schrijver, filosoof en individualistisch anarchist. In zijn Credo schreef hij dat hij geloofde dat John Ruskin, William Morris, Henry Thoreau, Walt Whitman en Leo Tolstoj profeten van God waren, die op hetzelfde geestelijk peil stonden als Elia, Hosea, Ezechiel en Jesaja. Het meest bekend is hij als oprichter van Roycroft, een Arts-and-Crafts-gemeenschap, die in onderstaand stuk ook even ter sprake komt. De bondigste definitie van individualistisch anarchisme is van Benjamin R. Tucker, “als het individu recht heeft om zichzelf te besturen, is elk bestuur van buitenaf tirannie.” Andere individualistisch anarchisten waren Godwin, Proudhon, Bellegarrigue, Max Stirner en Han Ryner.

Het woord anarchie is ontleent aan het Griekse 'αναρχος', anarchos: αν = "geen" αρχος = "heerser". Anarchisme is het streven naar een situatie of samenleving waarin mensen zonder een hogere macht of autoriteit leven. Het is de verzameling denkwijzen die terug te brengen is tot de gedachte dat een individu op geen enkele manier een ondergeschiktheid áán of ván iets of iemand erkent.(Wikipedia)

Geen enkele anarchist uit verleden en heden heeft zich consequent en compromisloos gehouden aan die definitie. Hubbard schrijft in onderstaand stuk: “De ware Anarchist heeft een hekel aan elke beïnvloeding, behalve die door liefde en rede.” Dat wil zeggen, tenzij kinderen geen medemensen zijn, dat voor een echte anarchist elke opvoeding onmogelijk is. Kinderen opvoeden zonder ze te beïnvloeden is in deze wereld belachelijk, utopisch, onpraktisch en onuitvoerbaar. En toch is dat precies wat in de evangeliën staat. Daar wordt een lans gebroken voor het kind, aan wie volwassenen niets hoeven te vertellen want: “Gij hebt deze dingen voor wijzen en verstandigen verborgen, doch aan kinderkens geopenbaard” (Matt.11-25) en nog duidelijker: “wanneer gij u niet bekeert en wordt als de kinderen, zult gij het Koninkrijk der hemelen voorzeker niet binnengaan” (id. 18:3) en wat Mattheus vindt van opvoeders die hun kinderen wel beïnvloeden, (door straf en beloning,) is niet mis: “een ieder, die een dezer kleinen, die in Mij geloven, tot zonde verleidt, het zou beter voor hem zijn, dat een molensteen om zijn hals was gehangen en hij verzwolgen was in de diepte der zee.” En nogmaals in Matt.19:14: “Laat de kinderen geworden en verhindert ze niet tot Mij te komen, want voor zodanigen is het Koninkrijk der hemelen.” Of zoals Hubbard dat zegt: “Wil je mensen verbeteren — geef ze dan een goed voorbeeld,” en “De wijze manier om goed te doen voor de mensheid is je met je eigen zaken bemoeien en zodoende andere mensen de gelegenheid te geven dat ook te doen.” En zijn conclusie is: “Nooit zal het Duizendjarig Vrederijk aanbreken, tenzij regeringen ophouden met regeren en de bemoeial zijn bezigheden staakt.”

Of Jezus al dan niet bestaan heeft, doet aan de boodschap die het evangelie uitdraagt niets af. In feite is de boodschapper volstrekt onbelangrijk. Maar als je het evangelie echt leest en de consequenties ervan aandurft zal je zien dat iemand die, zoals dat heet, Jezus navolgt, uiteindelijk een individualistische anarchist zal blijken te zijn, maar dan een compromisloze, die zich niet bekommert om de dag van morgen en zijn andere wang toekeert.

De vertaler.

IK BEN EEN ANARCHIST

Alle goede mensen zijn Anarchist.

Alle ontwikkelde, vriendelijke mensen; alle fatsoenlijke, alle rechtvaardige mensen zijn Anarchist.

Jezus was een Anarchist.

Een monarchist is iemand die denkt dat er een vorst moet heersen. Een Plutocraat gelooft in het bewind van de rijken. Een Democraat beweert dat de meerderheid de dienst moet uitmaken. Een Aristocraat denkt dat alleen de wijze kan beslissen, terwijl een Anarchist in geen enkele regering gelooft.

Richard Croker is een Monarchist; Mark Hanna een Plutocraat; Cleveland een Democraat; Cabot Lodge een Aristocraat; William Penn, Henry D. Thoreau, Bronson Alcoa en Walt Whitman waren Anarchist.

Een Anarchist is iemand die zich alleen met zijn eigen zaken bemoeit. Een Anarchist gelooft niet in oorlogsschepen over grote oceanen sturen om bruine mensen te doden, hun rijstvelden te verwoesten en de huizen in brand te steken van mensen die voor vrijheid strijden. Een Anarchist drijft geen vrouwen met hun baby aan de borst, vrouwen die zwanger zijn, kinderen en oude mensen de jungle in waar ze verscheurd worden door wilde dieren of ontheemd, zonder dak boven het hoofd en geruïneerd sterven aan koorts en van de honger.

Vernietiging, geweld, verwoestingen en moord worden bestendigd door de wet. Zonder wetten zouden er geen helse machines zijn, geen oorlogsschepen, geen kanonnen, geen dum-dum- of andere kogels, geen bajonetten, geen gummiknuppels, geen wapenstokken, geen arrestaties, geen handboeien, geen dwangbuizen, geen donkere cellen, geen galgen en geen gevangenismuren die de schanddaden verbergen die daarbinnen bedreven worden. Zonder wetten zouden geen rechtstreeks van God komende zieltjes onuitwisbaar gebrandmerkt worden als “onwettig” zodra ze op Aarde komen.

Zonder wetten zouden er minder leugenaars zijn, geen advocaten, minder huichelaars en geen Duivelseiland.

“Vergeefs stijgt de smeekbede van de Kleine Volken op naar God
Want overgeleverd is de wereld aan Kaïns wrede zonen;
Zwak is de hand die ons zegent, maar sterk de hand die ons vernietigt,
En de kracht van mededogen is even machteloos als een lied.
Zouden onze vaders hun dromen vandaag dromen, dan zijn ze lachwekkend en waardeloos,
En helemaal niets rest in de wereld dat te vertrouwen is.
Laten we niet langer hopen, dromen, profeteren of bidden,
Want evengoed zal de ijzeren wereld te pletter slaan op haar ijzeren weg;
En met een hulpeloos medelijdend oog rest ons niet anders dan toe te kijken,
Verloren gaan des werelds oude milde plannen en haar oude aangename manieren.”

(Richard Le Gallienne)

Zover ga ik niet — ik ben een pessimistische optimist, — ik geloof dat wreedheid uiteindelijk zichzelf zal verslaan. Beroepsboksers sterven jong, lekkerbekken krijgen jicht, haat doet iemand die haar koestert meer kwaad, en alle egoïsme berooft de geest van haar goddelijke inzichten en bedriegt de ziel die naar kennis smacht. Alleen de geest is eeuwig! ‘Hij die waakt over Israël, sluimert noch slaapt’ (Psalm 121:4). Mijn geloof is groot: de schaduwen zullen de voorbijgaande duisternis van het heden ontvluchten en de Dag zal aanbreken.

Ik ben een Anarchist.

Iemand die gelooft in macht en geweld is geen Anarchist. De ware Anarchist heeft een hekel aan elke beïnvloeding, behalve die door liefde en rede. Ideeën zijn zijn enige wapen.

Ik ben een Anarchist, maar ook een Socialist. Socialisme is het tegengestelde van Anarchie. Het ene is de noordpool van de Waarheid, het andere de zuidpool. Het Socialisme gelooft in werken voor het algemeen welzijn, terwijl Anarchie zuiver Individualisme is. Ik geloof in iedereen die voor zijn eigen welzijn werkt. Door dat te doen, werkt hij voor het algemeen welzijn. Denken, zien, voelen, weten; rechtvaardig handelen, alles geduldig dragen, rustig optreden, opgewekt spreken, je stem matigen — dat alles zal je het hoogste goed verschaffen. Het zal je de genegenheid van de besten geven en de waardering van de Weinige Uitverkorenen, de enigen wier mening het waard is te koesteren. En bovendien is je eigen leven leiden de beste manier om de Gemeenschap te dienen. De wijze manier om goed te doen voor de mensheid is je met je eigen zaken bemoeien en zodoende andere mensen de gelegenheid te geven dat ook te doen.

Of er een betere manier is om deugdzaamheid te onderrichten dan door die in de praktijk te brengen? Ik zou het niet weten.

Wil je mensen verbeteren — geef ze dan een goed voorbeeld.

Nooit zal het Duizendjarig Vrederijk aanbreken, tenzij regeringen ophouden met regeren en de bemoeial zijn bezigheden staakt. Politici zijn mensen die uit eigen beweging de taak op zich genomen hebben om ons tegen betaling te regeren. De partijbons is er op uit om te leven van jouw arbeid. Iemand zoekt misschien een baantje om de schoft uit de weg te ruimen die het nu heeft, maar meestal zijn baantjesjagers statusjagers. Shakespeare gebruikt het woord politicus vijf keer, en elke keer is het synoniem met schurk. Dat wil zeggen, een politicus is iemand die waarheid en eer opoffert voor de politiek. De belangrijkste drijfveer in zijn leven is opportunisme — politiek. In King Lear is het de “verachtelijke politicus” die aan de hand van haveloze kleren bij iemand kleine tekortkomingen ontwaart, terwijl voor hem mantels en met bont gevoerde toga’s alles toedekken.

Europa is onderverdeeld in acht grote regeringen en in vredestijd zijn driemiljoen mannen onttrokken aan de gelederen van de industrie en onder de wapenen, niet om de mensen te beschermen, maar om de ene regering te beschermen tegen een andere.

De mensheid wordt geregeerd door de slechtsten — het beste voorbeeld daarvan is te zien bij de Amerikaanse gemeentebesturen, maar het geldt voor elk bestuur. Wij worden geregeerd door schurken die ons, door middel van de wet, in hun greep houden. Als er geen wetten zouden zijn, dan konden de mensen zich beschermen tegen deze dieven, maar nu staan ze machteloos en worden ze op grond van de wet bestolen. Een milde vorm van dwang waartoe deze schurken hun toevlucht nemen is ons niet vaderlandslievend noemen als we de waarheid over hen spreken. Niet lang geleden zouden ze onze kop afgehakt hebben. De wereld gaat vooruit.

De regering kan niet van het ene op het andere moment uit de weg geruimd worden, maar er komt schot in, zoals in de afgelopen tijd gebleken is door de afname van het aantal wetten. Wij willen minder regering en de Ideale Regering zal er pas komen als er helemaal geen regering meer is.

Zolang regeringen het voorbeeld geven door hun vijanden te doden, zullen individuen dat af en toe ook doen. Zolang mensen afgeranseld, bestolen, opgepakt, te schande gemaakt en opgehangen worden door de heersende klasse, zolang zal in de mensenziel de gedachte aan geweld en wreedheid opkomen.

Regeringen zetten mensen gevangen en blijven hen lastigvallen als ze weer ontslagen zijn.

Eeuwig ontspruit haat in het mensenhart. (Alexander Pope)

En haat zal nooit verdwijnen zolang mensen onttrokken worden aan nuttige arbeid onder het misleidend voorwendsel van vaderlandsliefde en zolang bajonetten in Gods zuivere zonlicht glanzen.

En het ergste van iemand tot soldaat maken is niet dat hij bruine, zwarte of blanke mensen doodt, maar omdat de soldaat zijn eigen ziel verliest.

Ik ben een Anarchist.

Ik geloof niet in grendels en tralies, noch in wreedheid. Ik doe een beroep op het goddelijke in de mens en omdat hij dat op een of andere geheimzinnige manier voelt, stelt hij mij niet teleur. Zonder iets te vragen stuur ik op schriftelijk verzoek waardevolle boeken naar alle werelddelen waarheen de post ze kan vervoeren en nooit wordt mijn vertrouwen beschaamd. De Roycroft Shop is nooit gesloten, werknemers en bezoekers komen en gaan naar eigen goeddunken en er wordt nooit misbruik van gemaakt. Mijn bibliotheek staat ter beschikking van iedereen die daar gebruik van wil maken.

Buiten, in de grote wereld, vallen vrouwen soms in het donker van een steiger af en vechten dan voor hun leven in het diepe water. De maatschappij slentert naderbij met een stuk touw, maar voordat ze het haar toegooit vraagt zij aan de verdrinkende vrouw een verklaring van goed gedrag van haar zielenherder, een aanbevelingsbrief van de inspecteur van haar zondagsschool, of een getuigschrift van een schoolhoofd. Als ze dat document niet kan tonen, laat ze haar ten onder gaan, haar dood in de duisternis tegemoet.

Een zogenaamde “slechte vrouw” is gewoonlijk iemand wier ziel ingehuurd wordt voor de afschuwelijke taak om tot God te bidden met de wens weer vaste grond onder haar voeten te krijgen en een eerzaam leven te mogen leiden. Omdat ik dat geloof, is het principe van Roycroft nooit te vragen naar zoiets belachelijks als een aanbevelingsbrief van wie dan ook. Wij hebben een honderdtal hulpverleners en hoewel niemand moet denken dat we een verbeteringsgesticht of een liefdadigheidsinstelling leiden, wil ik graag zeggen dat ik duidelijk en stellig weiger onderscheid te maken tussen “goede” en “slechte” mensen. Ik wil niemand veroordelen noch ook maar voor een enkel moment me verbeelden dat het mijn plicht is mezelf te veranderen in een onderdeel van het Laatste Oordeel.

Ik richt mijn denken op het goede dat in elke ziel aanwezig is en doe daar een beroep op. En het is een verstandig voornemen, dat beoordeeld wordt naar het resultaat. Het verzekert je van trouwe helpers, waardevolle vrienden, zorgt ervoor dat het werk gedaan wordt, is goed voor je spijsvertering en ’s nachts slaapt het doorgaans. En ik zeg je dat als je nooit de liefde, trouw en onkreukbaarheid meegemaakt hebt van iemand die vogelvrij is verklaard, je nooit geweten hebt wat liefde, trouw en onkreukbaarheid zijn.

Ik geloof niet in regeren door middel van macht, dreigementen, of enige andere vorm van dwang. In het hart van geen enkel van Gods schepselen zou ik een gevoel van angst, onenigheid, haat of wraak willen wekken. Ik wil, zo mogelijk, mensen beïnvloeden maar alleen door hen te helpen zelf te denken en zodoende kunnen ze misschien uit eigen beweging de goede kant kiezen — de wegen die naar leven en licht leiden.

“Om kritiek te voorkomen: zeg niets, doe niets en wees niets.”

* * *

Naar boven